• فهرست مقالات های توسعه

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - در باب چیستی توسعه
        مریم  ملائی شیوا  پروائی هره دشت کاظم  رحیمی
        با توجه به اهمیت فهم چیستی توسعه و مزایای متعدد این فهم، در متن حاضر به بررسی چیستی توسعه یا به عبارت دیگر مفهوم توسعه پرداخته خواهد شد. برای تحقق این منظور در ابتدا به بیان موضوع پرداخته و مفهوم توسعه را همانند یک مثلث در نظر گرفته که موارد سه‌گانه زیر، اضلاع این مثل چکیده کامل
        با توجه به اهمیت فهم چیستی توسعه و مزایای متعدد این فهم، در متن حاضر به بررسی چیستی توسعه یا به عبارت دیگر مفهوم توسعه پرداخته خواهد شد. برای تحقق این منظور در ابتدا به بیان موضوع پرداخته و مفهوم توسعه را همانند یک مثلث در نظر گرفته که موارد سه‌گانه زیر، اضلاع این مثلث را تشکیل می دهند: سیر تطور توسعه در طول زمان، تعاریف توسعه و اهداف توسعه و انتخاب یک هدف عمده که شامل مجموعه ای از اهداف باشد. در اصل می توان گفت بدون موارد بیان شده امکان فهم توسعه وجود ندارد. به منظور بیان ضلع اول، یعنی بررسی سیر تطور توسعه در طول زمان، رهیافت های توسعه را از 1950 تا 2000 از منظر ویلیس (2005) بیان نموده و چگونگی تغییر این رهیافت ها را از اشکال اقتصادی، کلان و بالا به پایین به اشکال اجتماعی-فرهنگی، مردمی، مشارکتی (از پایین به بالا) و خرد توضیح داده شده است. در مورد تعاریف توسعه به نظر صاحبنظران رجوع کرده و تعاریف مختلف توسعه را از نظر تعداد کثیری از دانشمندان بیان نموده ایم، بدیهی است که تعاریف موجود در بسیاری از موارد دارای وجوه تشابه بوده و افتراق تعاریف در اکثر موارد ذکر شده، اندک می باشد. در آخر به منظور بررسی آخرین ضلع، یعنی اهداف توسعه، ابتدا به ذکر اهداف توسعه هزاره پرداخته و با شرح بسیار به این نتیجه رسیده ایم که ارتقا کیفیت زندگی، عمده ترین و کامل ترین هدف توسعه می باشد که مجموعه ای از اهداف دیگر را نیز در برمی گیرد. بعد از بیان موارد ذکر شده، به ترسیم مثلث یعنی بیان مفهوم توسعه پرداخته و این مفهوم در غالب یک تعریف کلی توضیح داده می شود. در بخش نتیجه-گیری، به جمع‌بندی کلی مطالب ذکر شده پرداخته و با تشریح هرچه بیشتر تعریف مورد نظر را تفسیر کرده و مهم ترین مؤلفه های آن را ذکر نموده ایم. لازم به ذکر است که در مطالعه حاضر به تناسب موضوع، از روش اسنادی و کتابخانه ای بهره برده ایم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تاثیر نولیبرالیسم بر الگوهای اقتصاد توسعه‌ ای «دولت» در آرژانتین (1982- 2016 میلادی)
        هادی  آجیلی
        مطالعه اقتصاد توسعه در آرژانتین هم به دلیل نقش و جایگاه تاریخی این کشور در تحولات اقتصادی و سیاسی منطقه امریکای لاتین و جهان در حال توسعه و هم به دلیل افت و خیزهای شدید اقتصادی و سیاسی این کشور در سه دهه اخیر اهمیت به سزایی دارد. از سوی دیگر به روی کار آمدن دولت راستگ چکیده کامل
        مطالعه اقتصاد توسعه در آرژانتین هم به دلیل نقش و جایگاه تاریخی این کشور در تحولات اقتصادی و سیاسی منطقه امریکای لاتین و جهان در حال توسعه و هم به دلیل افت و خیزهای شدید اقتصادی و سیاسی این کشور در سه دهه اخیر اهمیت به سزایی دارد. از سوی دیگر به روی کار آمدن دولت راستگرای موریسیو ماکری پس از 12 سال حاکمیت دولت چپگرای کریشنر، اهمیت مطالعه و تحقیق در خصوص چرایی این تحول مهم سیاسی در آژانتین را دو چندان می نماید. با توجه به جایگاه محوری و تاریخی آرژانتین از جمله به عنوان یکی از پیشروترین اقتصادهای منطقه در عصر پس از استعمارکه مراحل متعددی از صعود و افول را در عرصه سیاست جهانی به خصوص در قرن بیستم پشت سر گذاشته است ، مطالعه فرایند توسعه در آن و استخراج الگوهای تحول اقتصادی اتخاذ شده توسط دولتها در این کشور می تواند در تبیین تاثیرات متقابل نظام اقتصاد جهانی بر یک اقتصاد در حال توسعه با پتانسیل های بسیار قابل توجه، و نیز در شناخت اقتصاد توسعه در کشورهایی با شرایط مشابه و نیز در فهم اقتصاد توسعه در مجموعه ای از کشورهای امریکای لاتین راهگشا باشد.ضرورت پژوهش در خصوص تحولات سیاسی و اقتصادی در آرژانتین و سایر کشورهای بزرگ در آمریکای لاتین به دلیل اهمیت نقش و جایگاه تاریخی آنها در گذشته و خیزش مجدد برخی از آنها در دوره سیطره نولیبرالیسم، کمبود منابع و مطالعات نظام مند و روشمند فارسی در ارتباط با تحولات در آمریکای لاتین به خصوص بر پایه استفاده از منابع بومی و محلی، تفسیرهای دوگانه در خصوص آثار منفی یا مثبت جهانی شدن اقتصاد بر اقتصاد توسعه دراین کشورها، اهمیت انجام مطالعات جدی در خصوص اقتصاد توسعه در این کشورها را دو چندان می نماید.دغدغه اصلی این نوشتار تعمق در نحوه تعامل و پیامدهای نظام اقتصاد جهانی بر نظام اقتصاد ملی و الگوهای توسعه دولتها در آرژانتین در بستری تاریخی و با تاکید بر تحولات چند دهه اخیر و حاکمیت نولیبرالیسم بر سیاست های توسعه دولتها در منطقه آمریکای لاتین است.فرضیه اصلی این نوشتار بر آن است که الگوهای دولتی توسعه در آرژانتین با مستثی نمودن الگوی دولتی «کریشنریسمی»توسعه ، همواره و عمیقا از نوسانات حاکم بر نظام اقتصاد جهانی تبعیت نموده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تأثیر شاخص‌های توسعه انسانی بر رشد اقتصادی دربین کشورهای اسلامی
        علیرضا تمیزی
        در طول چند دهه اخیر، مباحث مربوط به سرمایه انسانی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی از اهمیت خاصی برخودار بوده است. در همین راستا، هدف این مطالعه بررسی رابطه میان شاخص های توسعه انسانی بر رشد اقتصادی با رویکرد بین کشوری می باشد. و سرمایه انسانی که به عنوان یکی از ارکان اساسی یک چکیده کامل
        در طول چند دهه اخیر، مباحث مربوط به سرمایه انسانی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی از اهمیت خاصی برخودار بوده است. در همین راستا، هدف این مطالعه بررسی رابطه میان شاخص های توسعه انسانی بر رشد اقتصادی با رویکرد بین کشوری می باشد. و سرمایه انسانی که به عنوان یکی از ارکان اساسی یک کشور و همچنین یکی از اهداف توسعه محسوب می شود، نقش مهمی دراین میان ایفا می کند. در این تحقیق از الگوهای اقتصادی و مدل داده های پانلی برای تعیین میزان تاثیر گذاری سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در کشورهای هدف استفاده شده است. شاخص توسعه انسانی با در نظر گرفتن مولفه های اساسی چون : سلامتی، آموزش و درآمد سرانه که در برخی متون بعنوان نرم افزار رشد از آن یاد می شود و بدون بهبود آنها توسعه انسانی استمرار نمی یابد و پیش نیاز رشد پایدار است. نتایج مطالعه نشان می دهد که درآمد سرانه و نرخ امید به زندگی بر رشد اقتصادی در بین کشورهای اسلامی تأثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین بررسی نشان می دهد نرخ تحصیلات تأثیر منفی بر رشد اقتصادی در بین کشورهای اسلامی دارد. و در نهایت می توان بیان کرد که شاخص های توسعه انسانی بر رشد اقتصادی در بین کشورهای اسلامی تأثیر مثبت دارد. و این پژوهش براساس گزارش توسعه انسانی برنامه سازمان ملل از سال 2000- 2015 انجام شده است. و سه شاخص اصلی برای محاسبه شاخص توسعه انسانی: امید به زندگی در بدو تولد، نسبت باسوادی دربزرگسالان و استاندارد زندگی با GNI سرانه، درهریک از کشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - واکاوی فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی در ایران
        بهروز روستاخیز سمیه کاظمی
        تشکل‌های تعاونی به‌مثابۀ نهادهایی کهن که متکی بر سرمایۀ اجتماعی هستند، در دوران مدرن نیز از یاریگران دولت‌ها در حل مسائل اجتماعی تلقی می‌شوند. در قوانین ایران نیز با هدف بهره‌گیری از ظرفیت این نهادها، ابتکاراتی چون تأسیس تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی مطرح شده است. ا چکیده کامل
        تشکل‌های تعاونی به‌مثابۀ نهادهایی کهن که متکی بر سرمایۀ اجتماعی هستند، در دوران مدرن نیز از یاریگران دولت‌ها در حل مسائل اجتماعی تلقی می‌شوند. در قوانین ایران نیز با هدف بهره‌گیری از ظرفیت این نهادها، ابتکاراتی چون تأسیس تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی مطرح شده است. اما این تعاونی‌ها در عمل با چالش‌هایی مواجه بوده‌اند که موجب عدم‌توفیق آن‌ها شده است. از همین رو، پژوهش حاضر مبتنی بر یک رویکرد کیفی و با هدف دست‌یابی به راهبردهایی پیشنهادی در جهت استفاده از ظرفیت‌ها و فرصت‌های موجود برای تعاونی‌های مذکور به‌منظور مقابله با چالش‌های پیش روی آن‌ها انجام شده است. در این راستا در پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر علاوه بر منابع و اسناد مکتوب و اینترنتی، متن گفت‌وگو با ۳۰ نفر از صاحب‌نظران، ذی‌نفعان و ذی‌مدخلان این حوزه نیز به شیوۀ «تحلیل مضمون» تحلیل شده است. بر اساس نتایج این پژوهش، تعاونی‌های مذکور از «ظرفیت‌ها و فرصت‌های قانونی تسهیل‌گر»، امکان «نیل به انتفاع عمومی در چهارچوب ظرفیت‌ها و فرصت‌های اقتصادی» و پتانسیل «شکوفایی ظرفیت‌های بومی و محلی شهرستان‌ها» برخوردارند و در برابر خود، چالش‌هایی همچون «رویه‌های قانونی دست‌‌وپا‌گیر و عدم‌ضمانت اجرایی آن‌ها»، «تعامل نامطلوب و ‌حمایت‌نکردن بایستة ساختارهای دولتی از تعاونی‌ها»، «دشواری‌ در تأمین مالی فعالیت‌ها» و «نهادینه‌شدن بی‌اعتمادی به تعاونی‌ها» را دارند. در نهایت، بر اساس یافته‌های پژوهش، این راهبردها برای موفقیت تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی پیشنهاد شده است: «تدقیق قوانین»؛ «اعتمادسازی ساختاری»؛ «تبلیغات کارآمد و آموزش»؛ «توسل به مدیریت تاب‌آور»؛ «شبکه‌سازی»؛ و «کارآفرینی اجتماعی مبتنی بر احصاء و استفاده از ظرفیت‌های محلی». پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - واکاوی فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی در ایران
        بهروز روستاخیز سمیه کاظمی
        تشکل‌های تعاونی به‌مثابة نهادهایی کهن که متکی بر سرمایۀ اجتماعی هستند، در دوران مدرن نیز از یاریگران دولت‌ها در حل مسائل اجتماعی تلقی می‌شوند. در قوانین ایران نیز با هدف بهره‌گیری از ظرفیت این نهادها، ابتکاراتی چون تأسیس تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی مطرح شده است. ا چکیده کامل
        تشکل‌های تعاونی به‌مثابة نهادهایی کهن که متکی بر سرمایۀ اجتماعی هستند، در دوران مدرن نیز از یاریگران دولت‌ها در حل مسائل اجتماعی تلقی می‌شوند. در قوانین ایران نیز با هدف بهره‌گیری از ظرفیت این نهادها، ابتکاراتی چون تأسیس تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی مطرح شده است. اما این تعاونی‌ها در عمل با چالش‌هایی مواجه بوده‌اند که موجب عدم‌توفیق آن‌ها شده است. از همین رو، پژوهش حاضر مبتنی بر یک رویکرد کیفی و با هدف دست‌یابی به راهبردهایی پیشنهادی در جهت استفاده از ظرفیت‌ها و فرصت‌های موجود برای تعاونی‌های مذکور به‌منظور مقابله با چالش‌های پیش روی آن‌ها انجام شده است. در این راستا در پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر علاوه بر منابع و اسناد مکتوب و اینترنتی، متن گفت‌وگو با ۳۰ نفر از صاحب‌نظران، ذی‌نفعان و ذی‌مدخلان این حوزه نیز به شیوة «تحلیل مضمون» تحلیل شده است. بر اساس نتایج این پژوهش، تعاونی‌های مذکور از «ظرفیت‌ها و فرصت‌های قانونی تسهیل‌گر»، امکان «نیل به انتفاع عمومی در چهارچوب ظرفیت‌ها و فرصت‌های اقتصادی» و پتانسیل «شکوفایی ظرفیت‌های بومی و محلی شهرستان‌ها» برخوردارند و در برابر خود، چالش‌هایی همچون «رویه‌های قانونی دست‌‌وپا‌گیر و عدم‌ضمانت اجرایی آن‌ها»، «تعامل نامطلوب و ‌حمایت‌نکردن بایستة ساختارهای دولتی از تعاونی‌ها»، «دشواری‌ در تأمین مالی فعالیت‌ها» و «نهادینه‌شدن بی‌اعتمادی به تعاونی‌ها» را دارند. در نهایت، بر اساس یافته‌های پژوهش، این راهبردها برای موفقیت تعاونی‌های توسعه و عمران شهرستانی پیشنهاد شده است: «تدقیق قوانین»؛ «اعتمادسازی ساختاری»؛ «تبلیغات کارآمد و آموزش»؛ «توسل به مدیریت تاب‌آور»؛ «شبکه‌سازی»؛ و «کارآفرینی اجتماعی مبتنی بر احصاء و استفاده از ظرفیت‌های محلی». پرونده مقاله